Zum Hauptinhalt springen
Hirtenbriefe

Lëtra pasturela per l di dla solidarità 2023

Vëscul Ivo Muser

Terza dumënia de qurëisema, di dla solidarità, 12 de merz 2023

Ladinisch (Gröden) - ladino (Val Gardena)

 

De gra

 

Stimeda surans y stimei fredesc te nosta Diozeja Bulsan - Persenon!

Recunescënza ne ie nia me na cuestion de maniera. Recunescënza ie n compurtamënt che desmostra coche un uel viver. Mo deplu: la recunescënza ie urazion. Canche rengrazion se rendons permò cont che ne son nia boni de viver zënza i autri, che on de bujën di autri y che i adurvon. Rengrazian recunescions che l nes vën scincà zeche: Nëus respundon al amor che nes vën scincà.

Da cie capësciun pa che son cristians?

Gejù nes dà na resposta tlera: „Da chësc cunescerà duc che sëis mi discepuli, sce arëis amor l un per l auter.“ (Giu 13,35). Se giaurì de viers dla persones nes gëura la streda a Die.

Vester Cristian uel dì viver adum cun Gejù Crist; chësc raport se cuncretisea tl servisc per y cun la jënt. L amor al proscimo ie la cherta d’identità cristiana, la ndesfideda che mët ala proa nosc amor per Die.

La dimenscions fundamenteles dla dlieja

Servisc al proscim, liturgia, la bona nuela, la vita per la comunità: chësta cater dimenscions toca adum y fej ora la sustanza dla dlieja. Chësta cater dimenscions realisea deberieda l vester cristiani. Perchël ve ncurajei a mantenì duta la cater dimenscions te n bon balanz ënghe sce chësc ne ie nia for saurì. Chël che vën perdicà y festejà la dumënia muessa nce mo valei l lunesc do.

Daujin y deberieda

Dala caritas tla pluanies ala comuniteies ti cunvënc, dal KVW ala ACLI, dala grupa de San Vinzënt ala Unitalsi y ai truep culaburadëures tl ciamp saniter y dla istituzions sozieles che à fat n lëur de gran valor dant al dut tl tëmp dla pandemia: on la fertuna de avëi persones che se dà da fé a ti judé ai autri y a realisé tres chësc na sozietà solidala. Duta chësta persones porta prò a mëter ndrova tla vita da uni di la bona nuvela  dla bibla; ëi và ncantëur a lauré fina sun i ëures dla sozietà, và a cialé do y và a scuté su. Ëi ti juda a vester boni de judé se nstësc - tres aiuc finanziei, tres de bona paroles, tres i avisé de viers de istituzions prufesciuneles sciche la caritas dla diozeja. Messon vester cuntënc che on tel istituzions, ma ne pudon nia me ti sburdlé dut sun ëiles. Caritas y solidarità ie na ncëria per nëus duc.

Solidarità cun i plu dëibli danter nëus

L dà na respunsabeltà individuela che ne po’ nia unì sbudleda demez o sëurantëuta da d’autri. Nëus duc son damandei canche la se trata de pertënder de manco, de spartì deplu y pratiché na solidarità cuncreta.

Do na vijion cristiana ma nce umanistica toca la scunanza di dëibli, unfat chiche i ie, pra l vester dla persona. Chiche dà su la scunanza di dëibli, dà su l’identità dla persona. Nëus messon avëi l curaje, la ulentà y la forza de ti dé plu pëis al bën soziel che ai nteresc y ala ghiranzes de singuli y de cërta jënt. Nëus adurvon na pulitica che se ativea per i dëibli y per chëi che ne à nia tan da dì y che se tol nce la respunsabeltà per la generazions che unirà.

Solidarità da sustenì

L cunzet dla solidarità ie zentrel per na bona cunvivënza danter la jënt. Zënza na bona mesura de solidarità sustenida deberieda ne saran nia boni de ti vester ala mudazions demografiches, a mudamënc tl ciamp dl lëur, ala gran defrënzies tl davani, ala stënta for majera de truepa jënt, ai bujëns di muciadives, ala crisa dl tlima. Tlo vala de bujën de deplu y nia de manco solidarità. La solidarità ne daussa nia me unì metuda sun n livel individuel, ma muessa unì acumpanieda da n gran mpëni publich tres la respunsabeltà de uni un y la valorisazion dl ulentariat.

De gra

L di dla solidarità dëssa vester n „di de rengraziamënt“. N „Die ve l paie“ ti diji a duc chëi, che se à dat ca per i dëibli pensan, rujenan y fajan. L suzed massa saurì che tulon sciche naturel dut l servisc che vën fat dala jënt per l bën soziel. Ma l ne ie nia naturel che persones se mët a disposizion de d’autra persones. Ulache l ie persones che fej chësc, ilo saral Chël bel Die nstëss che se lascia cunëscer y sentì.

Nscì ve nviei a rengrazië, sën che festejon l di dla solidarità a mesa la qurëisema,  chëla jënt che mët ndrova cun si ativiteies la solidarità. Vivon y meton ndrova chësc amor, chësta solidarità: te nosta relazions, te nosta pluania, te nosta scoles, tla frabighes y ti posć de lëur, te nosta sozietà y tla politica. Nosc crëidum recunësciun tres nosc aiut per la jënt, tres nosc mpëni, nosta usc, nosta urëdla y nosta man davierta. Nia per ultim mustrons de ulëi vester y resté cristians - ti jan do a d’ËL.

Liëi a d’ËL y danter nëus

Vosc Vëscu

 

Hirtenbrief in Leichter Sprache